Toshkent shahar hokimligi Shota Rustaveli ko‘chasini rekonstruksiya qilishni 25-may kuni boshlagan, atrof-muhitga ta’siri baholash hujjati esa 20-iyun kuni berilgan. Ekologik ekspertiza "TIC ENGENEERING" MCHJga berilgan.
Daraxtlar
Ekspertiza xulosasiga ko‘ra, ko‘cha bo‘ylab ko‘plab daraxtlar mavjud bo‘lib, loyiha bo‘yicha kapital ta’mirlash davomida ularga zarar yetkazilmaydi, ya’ni daraxtlarni kesish nazarda tutilmagan. Shunga qaramay, blogerlar ko‘chadagi ayrim daraxtlarning ildizlari kovlanganini xabar qilishgan. Toshkent shahar Ekologiya boshqarmasi esa bitta daraxt "kasalligi tufayli" kesilganini ma’lum qildi.
“Ko‘chani rekonstruksiya qilish jarayonida ishchilar daraxtlarga, ularning shox va ildizlariga juda ehtiyotsiz munosabatda bo‘lishmoqda. Men o‘zim deyarli hammasini ko‘rib chiqdim. Daraxtlar keyinchalik kasal bo‘lib qolmasligi uchun hozirdanoq ularni nazoratga olish kerak”, — deb yozdi bloger Nikita Makarenko.
Hujjatga ko‘ra, kompaniya rekonstruksiya qilinayotgan yo‘lning ikki tomoniga keng bargli, shox-shabbasi yoyilgan manzarali daraxtlar (pavloniya, chinor, aylant, zarang, sofora va boshqalar) ekishni tashkil etishi, shuningdek "Yashil makon" va "Yashil belbog‘" umummilliy dasturlari ijrosini ta’minlash maqsadida hududni belgilangan tartibda obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish ishlarini amalga oshirishi kerak.
Toshkent shahar hokimligining ma’lum qilishicha, hozirda mavsumga mos keladigan buta va daraxtlar ekilmoqda, kuzda qo‘shimcha ko‘chatlar ekiladi.
Qurilish hududlarida ekologik salbiy ta’sirni kamaytirish maqsadida chiqindilarni yig‘ish va vaqtincha saqlash uchun maxsus ajratilgan maydonchalar, shuningdek, maxsus texnika va avtomobillar uchun hududlar tashkil etilishi lozim.
Ko‘pincha qurilish chiqindilari shunchaki transport qatnovi yo‘lida yoki piyodalar yo‘lagida qoldirib ketilgan.
"9 yoshli bola bu yo‘lakdan yurib ketayotganda qoqilib yiqilgan va boshi bilan urilgan. Natijada bosh miya jarohati olib, shifoxonaga yotqizilgan va hozirda og‘ir ahvolda", - deb yozadi Insider.uz blogi.
U hokimiyat organlarini yo‘l qurilishi ishlarida xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilinishini ta’minlashga chaqirdi.
Kunduzgi ishlar
Aholi yashash hududlariga yaqin joylarda zararli moddalar konsentratsiyasini kamaytirish maqsadida kompaniya yo‘l texnikasini neytrallash vositalari, katalitik filtrlari bilan jihozlashi, ishlarni faqat kunduzgi vaqtda olib borishi hamda kirish yo‘llarida changni bosish choralarini ko‘rishi kerak.
“Shota Rustaveli ko‘chasida yo‘lni qayta qurish ishlari rejalashtirilgandan bir hafta oldin boshlandi va kechasi ishga kirishildi. Ha, bilaman, bizda tungi vaqtda yo‘llarni ta’mirlashga ruxsat beruvchi loyiha qabul qilingan. Lekin qizig‘i shundaki, bu loyiha ham 1-iyundan kuchga kirishi kerak edi. Menga juda qiziq, bu qoidalarni o‘ylab topadigan odamlarning o‘zi Toshkentda yashaydimi? Ular kechalari uxlaydimi?” , - deb yozishdi ijtimoiy tarmoqlar foydalanuvchilari.
Jamoatchilik eshituvlari
Hujjatda ko‘rsatilishicha, loyihada Yakkasaroy tumani hokimi o‘rinbosari tomonidan tasdiqlangan 2025-yil 20-maydagi 03-05-19, 03-05-20, 03-05-21, 03-05-22-sonli jamoatchilik tinglovlari bayonnomalari taqdim etilgan. Bu tinglovlarda "Bog‘saroy", "Sulaymonov", "Konstitutsiya" va "Abdulla Qahhor" MFY raislari va aholisi, buyurtmachi, ekologiya inspeksiyasi, sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati vakillari ishtirok etgan. Bayonnomalarga ko‘ra, aholiga mazkur hududlarda yo‘lni qayta qurish ishlari haqida ma’lumot berilgan va bu borada ijobiy qaror qabul qilingan.
Davlat ekologik ekspertizasi xulosasining amal qilishi buyurtmachi tomonidan unda ko‘rsatilgan talablar bajarilmagan taqdirda yoki qonunchilikda belgilangan boshqa hollarda to‘xtatiladi.
Finlyandiya tajribasi
Xelsinkida ko‘cha daraxtlari reyestri yuritiladi, unda taxminan 26 000 dona daraxt qayd etilgan. Ularning 900 tadan ortig‘i har yili parvarishlanadi: qurib qolgan shoxlar olib tashlanadi, xalaqit beruvchi qismlar kesiladi, shoxlarning yo‘l va elektr tarmoqlaridan balandligi tekshiriladi.
Xelsinki shahri hokimiyati ko‘cha daraxtlarining holatini kuzatish uchun yuqori sifatli sun’iy yo‘ldosh tasvirlari, ko‘chalarning 360° panoramasi, aerofotosyomka, daraxtlar ro‘yxati ma’lumotlari va lazerli skanerlash kabi texnologiyalardan foydalanib tajriba o‘tkazmoqda. Maqsad - daraxtlar holatini vizual baholash va aralashuv zarurligini tezda aniqlash.
Dana Oparina
Daraxtlar
Ekspertiza xulosasiga ko‘ra, ko‘cha bo‘ylab ko‘plab daraxtlar mavjud bo‘lib, loyiha bo‘yicha kapital ta’mirlash davomida ularga zarar yetkazilmaydi, ya’ni daraxtlarni kesish nazarda tutilmagan. Shunga qaramay, blogerlar ko‘chadagi ayrim daraxtlarning ildizlari kovlanganini xabar qilishgan. Toshkent shahar Ekologiya boshqarmasi esa bitta daraxt "kasalligi tufayli" kesilganini ma’lum qildi.
“Ko‘chani rekonstruksiya qilish jarayonida ishchilar daraxtlarga, ularning shox va ildizlariga juda ehtiyotsiz munosabatda bo‘lishmoqda. Men o‘zim deyarli hammasini ko‘rib chiqdim. Daraxtlar keyinchalik kasal bo‘lib qolmasligi uchun hozirdanoq ularni nazoratga olish kerak”, — deb yozdi bloger Nikita Makarenko.
Hujjatga ko‘ra, kompaniya rekonstruksiya qilinayotgan yo‘lning ikki tomoniga keng bargli, shox-shabbasi yoyilgan manzarali daraxtlar (pavloniya, chinor, aylant, zarang, sofora va boshqalar) ekishni tashkil etishi, shuningdek "Yashil makon" va "Yashil belbog‘" umummilliy dasturlari ijrosini ta’minlash maqsadida hududni belgilangan tartibda obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish ishlarini amalga oshirishi kerak.
Toshkent shahar hokimligining ma’lum qilishicha, hozirda mavsumga mos keladigan buta va daraxtlar ekilmoqda, kuzda qo‘shimcha ko‘chatlar ekiladi.
Qurilish hududlarida ekologik salbiy ta’sirni kamaytirish maqsadida chiqindilarni yig‘ish va vaqtincha saqlash uchun maxsus ajratilgan maydonchalar, shuningdek, maxsus texnika va avtomobillar uchun hududlar tashkil etilishi lozim.
Ko‘pincha qurilish chiqindilari shunchaki transport qatnovi yo‘lida yoki piyodalar yo‘lagida qoldirib ketilgan.
"9 yoshli bola bu yo‘lakdan yurib ketayotganda qoqilib yiqilgan va boshi bilan urilgan. Natijada bosh miya jarohati olib, shifoxonaga yotqizilgan va hozirda og‘ir ahvolda", - deb yozadi Insider.uz blogi.
U hokimiyat organlarini yo‘l qurilishi ishlarida xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilinishini ta’minlashga chaqirdi.
Kunduzgi ishlar
Aholi yashash hududlariga yaqin joylarda zararli moddalar konsentratsiyasini kamaytirish maqsadida kompaniya yo‘l texnikasini neytrallash vositalari, katalitik filtrlari bilan jihozlashi, ishlarni faqat kunduzgi vaqtda olib borishi hamda kirish yo‘llarida changni bosish choralarini ko‘rishi kerak.
“Shota Rustaveli ko‘chasida yo‘lni qayta qurish ishlari rejalashtirilgandan bir hafta oldin boshlandi va kechasi ishga kirishildi. Ha, bilaman, bizda tungi vaqtda yo‘llarni ta’mirlashga ruxsat beruvchi loyiha qabul qilingan. Lekin qizig‘i shundaki, bu loyiha ham 1-iyundan kuchga kirishi kerak edi. Menga juda qiziq, bu qoidalarni o‘ylab topadigan odamlarning o‘zi Toshkentda yashaydimi? Ular kechalari uxlaydimi?” , - deb yozishdi ijtimoiy tarmoqlar foydalanuvchilari.
Jamoatchilik eshituvlari
Hujjatda ko‘rsatilishicha, loyihada Yakkasaroy tumani hokimi o‘rinbosari tomonidan tasdiqlangan 2025-yil 20-maydagi 03-05-19, 03-05-20, 03-05-21, 03-05-22-sonli jamoatchilik tinglovlari bayonnomalari taqdim etilgan. Bu tinglovlarda "Bog‘saroy", "Sulaymonov", "Konstitutsiya" va "Abdulla Qahhor" MFY raislari va aholisi, buyurtmachi, ekologiya inspeksiyasi, sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati vakillari ishtirok etgan. Bayonnomalarga ko‘ra, aholiga mazkur hududlarda yo‘lni qayta qurish ishlari haqida ma’lumot berilgan va bu borada ijobiy qaror qabul qilingan.
Davlat ekologik ekspertizasi xulosasining amal qilishi buyurtmachi tomonidan unda ko‘rsatilgan talablar bajarilmagan taqdirda yoki qonunchilikda belgilangan boshqa hollarda to‘xtatiladi.
Finlyandiya tajribasi
Xelsinkida ko‘cha daraxtlari reyestri yuritiladi, unda taxminan 26 000 dona daraxt qayd etilgan. Ularning 900 tadan ortig‘i har yili parvarishlanadi: qurib qolgan shoxlar olib tashlanadi, xalaqit beruvchi qismlar kesiladi, shoxlarning yo‘l va elektr tarmoqlaridan balandligi tekshiriladi.
Xelsinki shahri hokimiyati ko‘cha daraxtlarining holatini kuzatish uchun yuqori sifatli sun’iy yo‘ldosh tasvirlari, ko‘chalarning 360° panoramasi, aerofotosyomka, daraxtlar ro‘yxati ma’lumotlari va lazerli skanerlash kabi texnologiyalardan foydalanib tajriba o‘tkazmoqda. Maqsad - daraxtlar holatini vizual baholash va aralashuv zarurligini tezda aniqlash.
Dana Oparina